مرخصی کارکنان

 

سازمان‌ها و شرکت‌ها معمولا قوانین بسیار سرسختانه‌ای برای مرخصی کارمندان دارند. کارمند باید از چیزی شبیه هفت خوان رستم عبور کند تا در نهایت مرخصی استحقاقی خود را دریافت کند!

مثلا با چندین نفر مختلف باید هماهنگ باشد یا کارهای اضافه زیادی را انجام دهد. در واقع باید پیش از مرخصی رفتن، نبودنش را جبران کند و تمام کارها را زودتر انجام دهد. البته انواع موانع دیگری هم وجود دارد که عموما سر راه کارمند و کارگر گذاشته میشود تا در نهایت با عبور از آنها بتواند مرخصی استحقاقی خود را بگیرد.

وقتی هم کارمند مرخصی خود را گرفت هنگام ترک محل کار مدیران و یا صاحبان کار احساس میکنند که دارند پولشان را هدر می‌دهند! در این مقاله قصد داریم به صورت کامل درباره روند مرخصی دادن به کارکنان سازمان صحبت کنیم. اگر نمی‌دانید چه زمانی باید با مرخصی کارمندان موافقت کنید یا چه شرایطی برای این کار باید در نظر بگیرید، با ما همراه باشید.

 

انواع مرخصی کارمندان در قانون کار

مرخصی در قانون کار قوانین و آییین نامه‌های مختلفی دارد. همانطور که می‌دانید اگر شخصی بخواهد در ساعات کاری جایی غیر از محل کارش حضور داشته باشد، باید مرخصی بگیرد و این حق مسلم اوست. برخی از کارفرمایان، کارمندان خود را از این حقوق محروم می‌کنند که این موضوع خلاف مقررات است.

در صورتی که هم شما و هم کارمندانتان با انواع مرخصی آشنایی داشته باشید، می‌توانید به بهترین نحو زمان حضور و عدم حضور در سازمان را کنترل کنید.

 

مرخصی استحقاقی

مرخصی استحقاقی چیزی است که قانون برای کارمندان در حالت عادی در نظر گرفته است. آن‌ها می‌توانند دو روز و نیم در طول ماه مرخصی با حقوق داشته باشند. البته این دو و نیم روز به جز تعطیلات جمعه‌هاست.

مرخصی استحقاقی در طول سال ۲۶ روز می‌شود. سازمان‌ها معمولا در پایان سال، هزینه مرخصی‌هایی که مصرف نشده است را به کارمندان خود پرداخت می‌کنند. کارمندان همچنین می‌توانند ۹ روز از مرخصی امسال خود را به سال بعد موکول کنند.

 

مرخصی ساعتی

کارمندان می‌توانند چند ساعت از محل کار خارج شوند. ساعت‌های عدم حضور در سازمان جزو مرخصی استحقاقی آن‌ها محسوب و از آن کسر می‌شود. مدت زمان مرخصی بین ۲ الی ۵ ساعت متغیر است. این موضوع بستگی به سازمان شما دارد، اما اگر کارمند بیشتر از ۶ ساعت در محل کار حضور نداشته باشد، مرخصی او ساعتی نیست و یک روز کامل حساب می‌شود. 

 

مرخصی استعلاجی

این نوع از مرخصی کارمندان مربوط به زمان بیماری است. زمان این مرخصی متغیر است و با دستور پزشک مشخص می‌شود. کارمندان برای دریافت حقوق خود در زمان استعلاجی باید مدرکی از پزشک ارائه دهند.

برای مرخصی‌های کم‌تر از یک هفته یا کم‌تر از ۱۵ روز در طول سال، هر پزشکی می‌تواند مدرک ارائه دهد. اما اگر زمان مرخصی بیش از این مقدار باشد، پزشک مورد تایید سازمان باید کارمند را معاینه و تایید کند که به این مرخصی نیاز دارد. در صورتی که مدت زمان مورد نیاز برای مرخصی از ۶۰ فراتر برود، بیمار باید توسط کمیسیون پزشکی تأمین اجتماعی معاینه و تایید شود تا بتواند حقوق دریافت کند.

 

مرخصی فوت و ازدواج

 کارمندان علاوه بر مرخصی استحقاقی، می‌توانند از مرخصی ازدواج هم استفاده کنند. این نوع از مرخصی کارمندان سه روز است و برای خود فرد و اقوام درجه یک او کاربرد دارد. یعنی کارمندان می‌توانند در صورت ازدواج خودشان و ازدواج یا فوت پدر، مادر، همسر و فرزندانشان مرخصی با حقوق بگیرند.

 

مرخصی زایمان

مرخصی زایمان برای مادران ۹ ماه و برای پدران دو هفته است. البته برخی از سازمان‌ها مانند مجموعه‌های دولتی رفتار نمی‌کنند. قوانین این سازمان‌ها برای مادران شاغل ۶ ماه مرخصی زایمان در نظر گرفته است. پدران نیز با موافقت کارفرما می‌توانند به مرخصی بروند. 

خانم‌ها تا دو سالگی فرزندشان می‌توانند از پاس شیر هم استفاده کنند. آن‌ها برای شیردهی فرزندشان می‌توانند در طول روز یک ساعت مرخصی داشته باشند. این موضوع از سایر انواع مرخصی کارمندان مجزاست. خانم‌ها با هماهنگی کارفرما می‌توانند در ابتدا، انتها یا بین ساعات کاری از این مرخصی استفاده کنند.

 

مرخصی بدون حقوق

افراد می‌توانند تا دو سال مرخصی بگیرند، اما همچنان در استخدام یک سازمان باشند. در این حالت قرارداد آن‌ها به حالت تعلیق در می‌آید. کارمندان می‌توانند با هماهنگ شدن با کارفرما از این نوع مرخصی استفاده کنند. البته باید توجه داشته باشید که مرخصی‌های بدون حقوق همیشه اینقدر طولانی نیستند. در برخی موارد کارمندان از مرخصی استحقاقی خود به صورت کامل استفاده کرده‌اند، اما باز هم برای انجام کاری باید از محل کار خارج شوند. در این حالت هم می‌توانند برای چند ساعت یا چند روز از مرخصی بدون حقوق استفاده کنند.

مدیران برای موافقت با این نوع از مرخصی کارمندان باید بسیار دقت کنند. چرا که ممکن است کارمندان به دلیل بی‌تعهدی یا از زیر کار در رفتن برای این نوع مرخصی درخواست بدهند. پس توصیه می‌شود ابتدا علت درخواست کارمند را جویا شوید و سپس با درخواست او موافقت یا مخالفت کنید.

 

مرخصی کارمندان در سازمان شما می‌تواند منحصر به فرد باشد

برخی از سازمان‌ها به دلایل مختلف به کارمندانشان مرخصی می‌دهند. مثلا در صورتی که پروژه‌ای را با موفقیت به پایان برسانند، می‌توانند از مرخصی تشویقی استفاده کنند. یا حتی برخی از سازمان‌ها برای آموزش کارمندان، زمان آن‌ها را خالی می‌کنند تا بتوانند در دوره‌های آموزشی شرکت کنند. این موضوع نیز می‌تواند جزو مرخصی کارمندان محسوب شود.

این نوع مرخصی در هر سازمانی متفاوت است و به سیاست‌ها و تصمیم‌گیری مدیرعامل بستگی دارد. اما نباید فراموش کرد که مرخصی یکی از بهترین روش‌های تشویق برای کارمندان است.

[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”25″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]

 

حتما بخوانید: بهترین ابزارهای تشویق کارکنان [/ux_text] [/message_box]

 

آیا سخت گیری برای مرخصی کارمندان لازم است؟

به نظرمن سخت گیری زیاد روی مرخصی کارمندان آسیب‌های جدی به روابط مدیریت و پرسنل وارد می‌کند. اگر کارمند هیچ دلیل قانع کننده‌ای هم نداشته باشد، حداقل برای مدیریت استرس‌ها و فشارهای وارده و رها شدن از آنها مرخصی رفتن برایش امری ضروری است.

اگر نمی‌توانید به کارمندان به موقع مرخصی بدهید، مشکل از سیستم کاری شماست. این شمایید که باید سازمان و یا واحد تحت نظارتتان را طوری مدیریت و برنامه ریزی کنید که نیازی نباشد با فشار بی دلیل به افراد برای مرخصی نرفتن این کاستی‌ها را جبران کنید.

وقتی که کارمند یا کارگر به مرخصی نیاز دارد و شما اجازه مرخصی به موقع را صادر نمی‌کنید، در واقع بخش عمده‌ای از انرژی و تمرکز فرد را از دست داده‌اید. چرا که هنگام حضور در سازمان تمام ذهن او در پی کاری است که باید انجام می‌داده و به همین دلیل بازدهی او تا حد چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.

سختگیری در مرخصی بی اهمیت بودن زندگی شخصی کارمند برای سازمان را هم به او نشان می‌دهد. این موارد، اثرات مخربی روی پرسنل خواهد گذاشت.

[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”0″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]

                                                                                           
کارکنان شما مانند مشتری های شما هستند، همانگونه که با مشتریان خود رفتار میکنید با کارکنانتان رفتار کنید.

[/ux_text] [/message_box]

 

آیا باید همیشه با درخواست مرخصی موافقت کنیم؟

قطعا منظور من موافقت با مرخصی‌های نامنظم و خارج از حد کارکنان نیست. تعداد افرادی که درخواست مرخصی‌های زیاد و بدون برنامه دارند، معمولا زیاد نیست. نابراین می‌توان آن‌ها را شناسایی و کنترل کرد. اما بقیه پرسنل باید بتوانند با آرامش و بدون دلهره و ترس از فشار نگاه‌های شما، مرخصی استحقاقی خود را استفاده کنند. البته گروه اول نیز باید از حقوق مرخصی کارمندان و زمانی برای استراحت برخوردار باشند. اما این زمان باید تحت کنترل مدیر قرار بگیرد.

 

کلام آخر؛ مرخصی هم حق است و هم تشویق!

مدیریت صحیح مرخصی کارمندان، می‌تواند باعث افزایش انگیزه برای آن‌ها شود. برخی از مدیران حتی در مرخصی دادن به کارمندان هم خلاقیت دارند. مثلا کارمندانی که در پایان سال مرخصی‌هایشان باقی مانده است را به یک مسافرت دسته جمعی دعوت می‌کند. با این کار هم آن‌ها از مرخصی‌هایشان استفاده می‌کنند و هم ارتباط میان اعضای سازمان تقویت می‌شود.

مرخصی در قانون کار آیین نامه و تبصره‌های بسیاری دارد. توصیه می‌کنیم که حتما این آیین‌ نامه‌ها را پیش از استخدام کارمندان بخوانید و موارد مهم آن‌ها را یادداشت کنید. بعد از آن قوانین شرکت خود را در راستای قانون کار تدوین کنید و رفتاری مطابق با قوانین سازمان خودتان داشته باشید. البته فراموش نکنید که در بسیاری از موارد لازم است در برابر کارمندان منعطف عمل کنید.

آیا شما تجربه‌ای خلاقانه در مرخصی دادن به کارمندان دارید؟ تجربه‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید. همچنین اگر سوالی در این زمینه دارید، در بخش کامنت‌ها مطرح کنید.