آنچه در این مقاله میخوانید [پنهانسازی]
هدف گذاری در مدیریت چندان هم مهم نیست! البته به شرطی که نخواهید به مقصد خاصی برسید، برنامهای برای رشد سازمان نداشته باشید و بخواهید سازمان شما مانند بادی به هر جهت حرکت کند.
هواپیمای F22 یکی از سریعترین هواپیماهای جنگندهای است که در ایران وجود دارد. سرعت آن حدود ۲۴۰۰ کیلومتر بر ساعت است. تصور کنید من برای رفتن به هر نقطهای این هواپیما را در اختیار دارم. اما وقتی نمیدانم به کدام شهر میخواهم بروم، دیگر چه اهمیتی دارد هواپیمای من چقدر سریع پرواز میکند؟ اصلا چرا باید پرواز کند؟ چرا باید سوخت بیهوده مصرف کنم؟
بسیاری از مدیران سیستم درستی برای سازمان خود میچینند، اما هدف درستی در نظر نمیگیرند. به همین دلیل پتانسیلهای سازمان را از همان ابتدا خفه میکنند. کارمندان نمیدانند برای چه باید کار کنند و اصلا چرا استخدام شدهاند. هیچ مقصدی برای سفر سازمان وجود ندارد، در نتیجه بعد از مدتی کارکنان خسته میشوند و به جایی میروند که هدفمند کار کنند.
در این مقاله شما یاد میگیرید که منظور از هدف گذاری در مدیریت چیست و چگونه باید این کار را انجام دهید.
منظور از هدف گذاری در مدیریت چیست؟
هدف گذاری در مدیریت ممکن است کار چالش برانگیزی باشد. دقیقا به همین دلیل است که بسیاری از مدیران اصلا به سراغ آن نمیروند. در روند هدف گذاری باید برای سازمان برنامه ریزی کرد، استراتژی چید و با توجه به منابع و توانمندیهای سازمان اهداف بلند مدت و کوتاه مدتی برای آن تعیین کرد. در عین حال باید ایمان داشت که سازمان میتواند در زمان مشخص شده به این اهداف برسد.
بهترین اهداف استراتژیک هستند و با برنامه ریزی تعیین میشوند. هدف گذاری در مدیریت این نیست که ببینید دوست دارید به چه چیزهایی دست پیدا کنید و همان موارد را به عنوان اهداف سازمانی در نظر بگیرید. برای هدف گذاری در مدیریت باید به اصول مختلفی توجه داشته باشید و همه چیز را درباره مجموعه خود زیر ذره بین قرار دهید. در ادامه اصول هدف گذاری در مدیریت را بیان میکنیم.
اصول ست کردن اهداف سازمان در مدیریت چیست؟
هنگام هدف گذاری باید لیستی از اصول در اختیار داشته باشید که با توجه به آن بتوانید بهترین اهداف سازمانی در مدیریت را تعیین کنید. ما این لیست را در اختیار شما قرار دادهایم.
- اهداف سازمانی در مدیریت باید کوتاه مدت یا بلند مدت باشند. بهترین است هنگام هدف گذاری در مدیریت برنامهای ۳ تا ۵ ساله بچینید.
- سنجش نقاط ضعف، نقاط قوت، فرصتها و تهدیدهای پیش رو هنگام هدف گذاری.
- نگاه کردن به اهداف رقبا. (منظور این نیست که شما هم دقیقا اهدافی را انتخاب کنید که آنها تعیین کردهاند. منظور این است که بررسی کنید اهداف سازمان شما و آنها در یک سطح قرار داشته باشد).
- تحلیل بازار هدف هنگام ست کردن اهداف سازمان در مدیریت.
- سنجش عملکرد گذشته و توجه به تجربههایی که در مسیر رسیدن به اهداف قبلی سازمان به دست آوردید. برای سنجش عملکرد گذشته میتوانید از شاخص های کلیدی عملکرد استفاده کنید.
- توجه به پتانسیلهای سازمان مانند میزان بودجه، تعداد کارمندان، ظرفیت تولید یا پذیر پروژه و… .
- تعیین اهداف سازمان در مدیریت باید با هدفهای تعیین شده برای هر بخش مرتبط باشد. در واقع هدف گذاری در مدیریت باید به گونهای انجام شود که تمام بخشهای سازمان برای رسیدن به آن درگیر شوند. (البته برخی از اهداف خاص تنها به چند بخش از سازمان مربوط میشوند و استثنا هستند).
[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”25″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]
حتما بخوانید: شرح شغل مدیر داخلی [/ux_text] [/message_box]
انواع اهداف سازمانی به چه صورت است؟
هدف گذاری در مدیریت باید برای جنبههای مختلف سازمان انجام شود. در واقع شرکت باید از همه جوانب رشد کند. در غیر این صورت مانند بدنسازی است که تنها روی چند عضله خاص کار میکند. این عضلات قوی میشوند، اما سایر عضلهها ضعیف باقی میمانند. به همین دلیل شما باید با انواع اهداف سازمانی آشنا باشید و بتوانید برای هر بخش، هدفی مشخص کنید.
در ادامه انواع اهداف سازمانی را معرفی میکنیم.
1. مالی: میزان افزایش درآمد، برنامههای جدید برای جذب مشتریان بیشتر، استراتژیهای جدید بازاریابی و… .
2. عملکردی: ایجاد ارزش افزوده جدید نیز میتواند جزو انواع اهداف سازمانی باشد. روال کار خود را تغییر دهید تا بتوانید پیشرفت کنید. این تغییرات میتواند در راستای کاهش هزینهها، افزایش نیروی کار و… نیز باشد.
3. آموزشی: اگر همه اعضای بدن یک کودک رشد نکنند، او هرگز بالغ نخواهد شد. برای رشد سازمان هم لازم است تمام کارکنان پیشرفت کنند و چیزهای جدید یاد بگیرند. این موضوع یک وجه اشتراک بین انواع اهداف سازمانی و اهداف شخصی کارکنان است.
هر مجموعه میتواند انواع اهداف سازمانی منحصر به فردی هم داشته باشد. مثلا ممکن است مدیر یک کارخانه هنگام هدف گذاری در مدیریت، نوسازی دستگاهها را در لیست خود قرار دهد. این در حالی است چنین هدفی برای یک شرکت خدماتی مفهومی ندارد! پس انواع اهداف سازمانی را با توجه به سازمان خود تعیین کنید.
انواع اهداف سازمانی از نظر زمانی
روش دیگری نیز برای دسته بندی انواع اهداف سازمانی وجود دارد. شما میتوانید هنگام هدف گذاری در سازمان به کوتاه مدت یا بلند مدت بودن آن نیز توجه داشته باشید. این موضوع ارتباط مستقیم با زمانی که برای هدف تعیین میکنید، دارد.
به عنوان مثال تصور کنید هدف یک استارتاپ فعالیت در بازار بین المللی و صادرات است. این استارتاپ شاید در ابتدای کار نتواند زیرساختهای لازم را برای صادرات فراهم کند. پس فعالیت بین المللی را به عنوان یک هدف بلند مدت در نظر میگیرد. اهداف کوتاه مدت این سازمان میتواند شامل گسترش خدمات در سطح شهر باشد. هدف کوتاه مدت دوم این سازمان میتواند ارائه خدمات به تمام شهرهای ایران در نظر گرفته شود. هدف سوم آغاز صادرات به بعضی از کشورهای همسایه است. اهداف بعدی نیز به همین صورت گستره خدمات و محصولات آن را بیشتر میکند. این کار تعیین انواع اهداف سازمانی کوتاه مدت و بلند مدت است. مراحل راه اندازی استارتاپ را اینجا بخوانید.
چند نمونه اهداف سازمانی برای درک بهتر اهمیت هدف گذاری
من میتوانم برای این زیر عنوان به اندازه یک کتاب بنویسم! چرا که بینهایت مثال درباره هدف گذاری در مدیریت وجود دارد. اما به چند مثال کاربردی بسنده خواهم کرد.
برای انسجام بهتر ذهن شما به چند نمونه اهداف سازمانی که معمولا برای مجموعههای مختلف کاربرد دارند، اشاره میکنیم.
- افزایش سود سهام شرکت و گردش مالی شرکت در یک سال.
- گسترش دامنه پوشش خدمات و ارائه خدمات به مناطق بیشتر در سطح شهر یا کشور یا حتی جهان.
- افزایش تعداد نیروهای کار و بالا بردن ظرفیت مجموعه در مدت مشخص.
- دعوت از مدرسان حرفهای برای آموزش به کارکنان سازمان و افزایش اطلاعات آنها.
[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”25″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]
حتما بخوانید: مدیریت استراتژیک چیست [/ux_text] [/message_box]
۵ مرحله هدف گذاری در سازمان
تا اینجای کار به چرایی هدف گذاری در مدیریت پرداختیم. اما اکنون باید درباره چگونگی هدف گذاری در مدیریت بپردازیم. برای تسهیل روند کار، آن را به مراحل مختلف تقسیم کردهایم.
1. اهداف قابل اندازه گیری و شفاف تعیین کنید.
پیش از هر چیزی باید تعیین کنید که دقیقا چه کاری میخواهید انجام دهید. اگر هدف افزایش درآمد سازمان است، باید بدانید که چقدر میخواهید این درآمد را افزایش دهید؟ چگونه میخواهید این کار را انجام دهید و تا چه زمانی برای این کار فرصت دارید؟
هنگام هدف گذاری در سازمان تصور کنید، احتمال رسیدن به این هدف ۱۰۰ درصد است. در این صورت چگونه این هدف را مینویسید؟
تصور دیگری نیز میتواند به شما کمک کند. اگر این آخرین شانس شما برای هدف گذاری در مدیریت و نجات سازمان باشد، آن را چگونه مینویسید؟ با توجه به این دو تکنیک سعی کنید اهداف را ساده و کامل تعریف کنید.
[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”0″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]
بدون نوشتن هدف، مطمئن باشید هیچ وقت همه جزئیات آن شفاف سازی نمیشود. ذهن شما هرچقدر هم که قدرتمند باشد، باز هم نمیتواند همه چیز را به خاطر بسپارد.
[/ux_text] [/message_box]
2. اهداف را با تیم خود در میان بگذارید
هنگام هدف گذاری در سازمان باید به تیم نیز توجه داشته باشید. اگر در سازمان شما تیمی برای مدیریت وجود دارد، باید حتما از آنها برای ست کردن هدف کمک بگیرید. اگر هدف گذاری در مدیریت را به تنهایی انجام میدهید هم لازم است آن را با اعضای تیم خود به اشتراک بگذارید. چرا که آنها نیز بخشی از سیستم شما را تشکیل میدهند و باید در رسیدن به اهداف سازمان کمک کنند.
3. زمان تعیین کنید
سازمان شما باید زمان مشخصی برای رسیدن به اهداف داشته باشد، در غیر این صورت تعهدی برای رسیدن به اهداف وجود نخواهد داشت. البته زمان تعیین شده هنگام هدف گذاری در سازمان نه باید خیلی نزدیک باشد که نتوانید به آن متعهد باشید و کار در آن زمان تمام کنید و نه آنقدر دور باشد که آسوده خاطر باشید و تا رسیدن به دقیقه نود کار نکنید!
[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”0″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]
قانون پارکینسون میگوید اگر سه سال برای انجام کاری زمان داشته باشید، سه سال طول میکشد. اگر برای همان کار شش ماه زمان داشته باشید، شش ماهه انجام خواهد شد!
[/ux_text] [/message_box]
4. تعیین مسیر و موانع
هنگام مسافرت شما میتوانید مشخص کنید که باید از کدام جاده به مقصد برسید. اما تا زمانی که وارد مسیر نشوید، نمیتوانید از جزئیات آن مطلع شوید. مثلا ممکن است راهداری راه را بسته باشد و مسیر جایگزین برای آن مشخص کرده باشد. یا ممکن است تصمیم بگیرید از مسیری بروید که ویوی زیباتری دارد. در هر صورت احتمال تغییر مسیر در طول راه وجود دارد. اما تعیین یک مسیر ابتدایی هنگام هدف گذاری در مدیریت، به ذهن شما جهت خواهد داد.
درباره موانع هم همین موضوع وجود دارد. شما هنگام هدف گذاری در سازمان دقیقا نمیدانید ضعفها و کاستیها و موانع چه هستند. اگر میدانستید، بیکار نمیماندید و آنها را حل میکردید! این موانع در طول مسیر مشخص میشوند، اما سعی کنید تا حد امکان آنها را پیشبینی کنید.
بگذارید برای تفهیم بهتر به مثال مسافرت برگردیم. شما دقیقا نمیدانید در طول مسیر چه موانعی وجود دارد. اما میتوانید بعضی از آنها را پیشبینی کنید. مثلا با توجه به اخبار احتمال میدهید راه یخ بندان باشد. این یک مانع است و برای حل آن میتوانید با خود زنجیر چرخ ببرید.
5. تا رسیدن ادامه دهید
شکست در مسیر رسیدن به هدف هیچ اهمیتی ندارد. استادی داشتم که باور داشت شکستی وجود ندارد. او میگفت ما یا در حال پیشرفت هستیم و یا در حال یادگیری و کسب تجربه. یادگیری نیز خود نوعی پیشرفت محسوب میشود! پس متعهد باشید که تحت هر شرایطی به مسیر خود ادامه دهید و هدف گذاری در مدیریت را از سازمان جدا نکنید. زمانی که به هدف رسیدید، حتما به تیم و خودتان پاداشهای عالی دهید!
[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”25″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]
حتما بخوانید: مدیریت چیست [/ux_text] [/message_box]
۳ اشتباه مهلک تعریف هدف در مدیریت
هدف گذاری به خودی خود کار چالش برانگیزی است. به همین دلیل احتمال اشتباه در آن وجود دارد. اما خوشبختانه نشانههایی هستند که به شما نشان میدهند مسیر تعریف هدف در مدیریت را اشتباه رفتهاید و لازم است تجدید نظر کنید.
البته همه این نشانهها در ابتدای مسیر مشخص نمیشوند و بعد از مدتی با ایجاد زیانهای مالی و غیر مالی برای سازمان مشخص خواهند شد. به همین دلیل لازم است توانایی هدف گذاری در مدیریت به شکل صحیح را داشته باشید و بتوانید مشکلات را پیشبینی کنید. در ادامه سه اشتباه مهمی که مدیران هنگام تعریف هدف در مدیریت مرتکب میشوند را بیان کردهایم.
1. انتخاب اهداف خیلی بزرگ
برخی از مدیران تصور میکنند هرچه هدف بزرگتری تعریف کنند، بهتر است. اینکه دقیقا از چه نظر بهتر است، من هم نمیدانم! یکی از اصول تعریف اهداف در مدیریت این است که یا در سطح تواناییهای سازمان باشد یا کمی بالاتر از آن؛ تا حدی که سازمان توانایی رسیدن به سطح «کمی بالاتر» را داشته باشد!
تصور کنید من یک پراید دارم، اما هدفم این است که با سرعت ۲۱۰ کیلومتر بر ساعت رانندگی کنم. خندهدار نیست؟ البته این بدان معنا نیست که من هیچ وقت نمیتوانم با سرعت ۲۱۰ کیلومتر رانندگی کنم! این یعنی من باید استراتژی بچینم که بتوانم ماشینهای بهتری بخرم و به ماشینی برسم که میتواند با سرعت ۲۱۰ کیلومتر در ساعت برود.
هدف گذاری در مدیریت نیز به همین شکل است. اگر سازمان شما پتانسیلی اندازه یک پراید دارد، هدف را در سطح توانمندی آن تعیین کنید. در طی سالهای متمادی شرکت شما رشد میکند و در نهایت میتوانید برنامه تعریف اهداف در مدیریت را به سمت تعیین بزرگترینها پیش ببرید!
2. تعریف هدف در مدیریت به شکل غیر شفاف و نامشخص
مدیری را تصور کنید که جلسهای تعیین میکند تا اهداف سازمانی را با کارکنان به اشتراک بگذارد. این فرد مدعی است که هدف گذاری در مدیریت را انجام داده و همه چیز برای حرکت آماده شده است. اما زمانی که کارمندان در جلسه حاضر میشوند، لیست اهداف را دریافت میکنند و چنین چیزی میخوانند:
- افزایش درآمد شرکت.
- افزایش فروش.
- ارائه آموزش به کارکنان.
- و… .
این شکل تعریف هدف در مدیریت مانند یک اصطلاح رایج ایرانی است. حتما شما هم تجربه کردهاید که دوستتان با شما تماس بگیرد و بگوید بیا برویم شمال! با شنیدن این جمله هزاران سوال در ذهن شما ایجاد میشود. کدام شهر شمال؟ چند روز؟ با چه کسانی برویم؟ کی حرکت کنیم؟ با ماشین شخصی برویم؟ و هزاران سوال دیگر. این سوالها تنها به این دلیل ایجاد میشوند که هدف رفتن به شمال، برای شما شفاف نشده است.
[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”25″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]
حتما بخوانید: بهترین کتاب مذاکره [/ux_text] [/message_box]
3. تعیین هزار هدف!
بدون شک هر مدیری برنامههای دور و درازی برای سازمان خود دارد و جایگاه آن را در اوج تصور میکند. به همین دلیل هنگام هدف گذاری در مدیریت میخواهد تمام آرزوهای خود برای سازمان را در آن بگنجاند. ضرب المثلی درباره این افراد به ذهنم میرسد؛ آنها از هول حلیم در دیگ میافتند!
سازمان شما میتواند به تمام اهدافی که برای آن در نظر گرفتهاید، برسد. اما به شرطی که یک به یک آنها را پیش روی سازمان قرار دهید. یعنی هنگام تعریف هدف در مدیریت، ابتدا روی هدف اول متمرکز شوید و بعد از رسیدن به آن، سراغ هدف دوم بروید.
[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”25″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]
حتما بخوانید: هوش تجاری در ایران [/ux_text] [/message_box]
جمع بندی؛ اهداف سازمانی در مدیریت معنای سازمان شماست
در کتاب «انسان در جستجوی معنا» راجع به مردمی صحبت میشود که در اردوگاه کار اجباری فعالیت میکنند. آنها در شرایط بسیار سختی قرار دارند، اما خودکشی نمیکنند. فرانکل میگوید که علت خودکشی نکردن این افراد معنایی است که برای زندگی خود در نظر گرفتهاند. آنها امید داشتند بعد از رهایی به اهدافشان در زندگی برسند و این موضوع به زندگی سختشان معنا بخشیده بود. آنها به امید رسیدن به این معنا زنده میماندند و شرایط را تحمل میکردند.
هدف گذاری در مدیریت نیز معنای سازمان شما را مشخص میکند. به همین دلیل است که میگوییم اهمیت بسیاری دارد. چرا که در این صورت سر در گم نخواهید بود و همواره مسیری برای رفتن دارید. از این نظر میتوان سازمان را به آب تشبیه کرد. تا زمانی که آب جریان دارد، زندگی میبخشد. اما زمانی که راکد میشود، مرداب خواهد شد! حرکت دائمی یک سازمان به معنی تپندگی قلب آن است.
[message_box bg_color=”rgb(247, 226, 254)” text_color=”light” padding=”25″] [ux_text text_color=”rgb(81, 77, 80)”]
اگر می خواهید اصول انتقال اهداف به دیگران را یاد بگیرید، به صورت کاربردی در سازمان برنامه ریزی کنید، تحقق برنامه و اهداف تان را تضمین کنید و … میتوانید در دوره « هدف گذاری در مدیریت » ثبت نام کنید.
[/ux_text]
[button text=” دوره آموزشی هدف گذاری در مدیریت ” link=”https://www.newsite.dekami.com/product/%da%a9%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%87%d8%af%d9%81-%da%af%d8%b0%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%b1%db%8c%d8%b2%db%8c-%d9%85%d8%a4%d8%ab%d8%b1/” target=”_blank”] [/message_box]
2 دیدگاه “هدف گذاری در مدیریت برای سازمانهای کوچک و بزرگ”
باسلام
تشکر خاص از آقای دکامی معزز🌹
مطالب مفیدی است. کاملا از مطالب فیض بردم. خیلی ممنون🌹
درود
وقت بخیر
خوشحالیم برای شما مفید بوده است