معرفی شغل مدیر فناوری اطلاعات (مدیر IT) ؛ شرح وظایف + حقوق + مدرک و…

مدیر فناوری اطلاعات یکی از جدیدترین شاخه‌های مدیریت است. در حال حاضر سازمان‌های مختلف بسیاری از فرایندهایشان را با استفاده از سیستم‌ و شبکه پیش می‌برند؛ این سیستم‌ها شامل سخت‌افزارها، نرم‌افزارها و تکنولوژی‌های مختلف هستند. وظیفه مدیر IT، نظارت بر عملکرد این بخش از سازمان است. مدیریت فناوری اطلاعات یکی از تخصصی‌ترین موقعیت‌های سازمان محسوب می‌شود؛

به همین دلیل مدیران ارشد به صورت دقیق نمی‌توانند بر فرایندهای کار این افراد نظارت داشته باشند و فقط نتیجه را بررسی می‌کنند. با توجه به این موضوع لزوم استخدام یک فرد حرفه‌ای در این زمینه مشخص می‌شود؛ فردی که بدون نیاز به نظارت دقیق مافوق، همه وظایفش را به درستی انجام بدهد، روی عملکرد کارکنان بخش آی‌ تی نظارت کامل داشته باشد و به محض ایجاد مشکل در سیستم‌ها و شبکه، آن را حل کند.

در این مقاله توضیحاتی درباره پوزیشن مدیریت فناوری اطلاعات در سازمان ارائه می‌دهیم. بعد از مطالعه این مقاله، متوجه خواهید شد که مدیر فناوری اطلاعات در سازمان چه کارهایی انجام می‌دهد و چه مهارت‌هایی باید داشته باشد.

 

مدیر فناوری اطلاعات کیست؟

مدیر فناوری اطلاعات یکی از مدیران ارشد سازمان است که وظیفه نظارت بر بخش‌های مرتبط با تکنولوژی و اطلاعات سازمان را برعهده دارد. بخشی از وظایف این سمت شغلی در سازمان، اجرایی است و به تخصصی که در حوزه کامپیوتر دارد، مربوط می‌شود، اما بخشی از وظایف او به چیدن استراتژی‌های مدیریتی، تعیین هدف و چشم‌اندازهای مرتبط با بخش تحت نظارتش برمی‌گردد.

دنیای فناوری اطلاعات شبیه به هزارتویی است که به صورت مداوم تغییر می‌کند؛ مدیران فناوری اطلاعات افرادی هستند که از بالا به این هزارتو نگاه می‌کنند و مسیر درست برای حرکت در این هزارتو را به سازمان‌ها نشان می‌دهند.

شیوه کار مدیران فناوری اطلاعات به دو دسته تقسیم می‌شود. دسته اول افرادی هستند که به صورت رسمی در یک سازمان استخدام می‌شوند و به عنوان مدیر IT فعالیت می‌کنند. این افراد وقتشان را در اداره و با برگزاری جلسات با مدیران ارشد و سهام‌داران یا نظارت بر سیستم‌های داخل سازمان سپری می‌کنند. مدیرانی که به صورت تمام وقت کار می‌کنند، بیشتر از اینکه زمانشان را در اتاق سرور سپری کنند، در اتاق جلسات هستند.

کار این افراد وقتی مشکلی برای سیستم‌ها پیش می‌آید یا نوبت به اجرای برنامه‌های مربوط به بروزرسانی زیرساخت‌ها می‌رسد، از حالت روتین خارج می‌شود. در این مواقع، ممکن است مجبور باشند برای حل مشکل، خارج از ساعات کاری هم در سازمان حضور داشته باشند و اقدامات لازم را انجام بدهند تا سیستم در زمان فعالیت سازمان قطع نشود.

[message_box bg_color=”rgb(234, 234, 234)” text_color=”light” padding=”25″] [ux_text text_color=”rgb(148, 32, 115)”]

مدیر فناوری اطلاعات شخصی است که هم در حوزه کامپیوتر و آی تی و هم در حوزه مدیریت تخصص دارد. [/ux_text] [/message_box] 

بعضی از مدیران فناوری اطلاعات هم به صورت پاره وقت یا پروژه‌ای کار می‌کنند. آن‌ها فقط زمانی به سازمان می‌آیند که حضورشان ضروری باشد. سازمان‌هایی که بخش آی تی پیچیده‌ای ندارند، معمولا با افراد خویش‌فرما به صورت پروژه‌ای کار می‌کنند. این دسته از مدیران فناوری اطلاعات، وظایف روزمره‌شان را به صورت دورکار انجام می‌دهند و گزارش‌های لازم را به مدیران مافوق ارائه خواهند داد.

 

شرح وظایف مدیر فناوری اطلاعات

مدیر فناوری اظلاعات یکی از انواع مدیریت می باشد. برای تدوین شرح وظایف مدیر فناوری اطلاعات، می‌توانید از لیستی که در ادامه ارائه می‌دهیم، استفاده کنید. در این لیست مجموعه‌ای از وظایف این موقعیت شغلی ارائه شده است و شما می‌توانید مواردی که برای سازمانتان لازم است را به شرح وظایفی که برای مدیر IT می‌نویسید، اضافه کنید. 

لیست شرح وظایف مدیر فناوری اطلاعات عبارت است از:

• تأمین امنیت شبکه، داده‌ها و سیستم‌های اطلاعاتی سازمان و محافظت از آن‌ها در برابر هکرها و بدافزارها
• نصب یا نظارت بر نصب تجهیزات شبکه و سیستم‌های سازمان
• بررسی نیازهای مربوط به بخش آی‌ تی و برآورده کردن آن‌ها
• ارائه راهکارهای مناسب برای بهینه‌سازی فرایندهای بخش آی تی
• اضافه کردن تکنولوژی‌های تازه به سیستم‌های سازمان در صورت نیاز
• تدوین استراتژی‌های مربوط به بخش آی تی
• برنامه ریزی و مدیریت پروژه‌های مربوط به بخش فناوری اطلاعات مثل بروزرسانی زیرساخت‌ها یا ارتقای نرم افزارها و سخت افزارها (این برنامه‌ریزی باید به گونه‌ای انجام شود که سازمان بخاطر قطعی سیستم‌ها به مشکل بر نخورد)
• مدیریت اعضای تیم فناوری اطلاعات سازمان
• ارزیابی عملکرد زیردستان
• نوشتن گزارش کار به بیان ساده و ارائه به مدیران ارشد
• بررسی نیازهای آموزشی تیم و درخواست برگزاری دوره برای کارکنان بخش آی تی در صورت نیاز
• مدیریت دانش در سازمان
• معرفی بهترین بستر برای ذخیره اطلاعات سازمانی
• مدیریت پروژه‌های مربوط به بخش آی تی
• هماهنگی با سیاست‌ها و فرهنگ سازمانی
• تعیین اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای بخش آی تی سازمان
• اطمینان از دسترسی کارکنان سازمان به شبکه
• آشنایی و شناخت تکنولوژی‌های روز دنیا و وارد کردن آن‌ها به سازمان در صورت نیاز

پیشنهاد می کنیم قبل از نوشتن شرح شغل حتما مقاله نوشتن بهترین شرح شغل را مطالعه کنید. در مقاله مذکور با ذکر مثال به صورت قدم به قدم آموزش های مربوطه داده شده است.

 

آیا شرح وظایف مدیر آی تی در همه سازمان‌ها یکسان است؟

سازمان‌های مختلف با توجه به نیازهایشان شرح وظایف مدیر آی تی را می‌نویسند. به عنوان مثال در کسب و کاری که خدمات هاستینگ ارائه می‌دهد، مدیر آی تی وظایف بیشتری را برعهده دارد. در چنین سازمانی، مدیر باید روی اتصال دائمی شبکه و سلامت منابع داخل سازمان نظارت داشته باشد و از عملکرد درست آن‌ها اطمینان حاصل کند. حتی ممکن است مدیران ارشد این دسته از کسب و کارها، چند متخصص آی تی را برای کسب و کارشان استخدام کنند.

در مقابل سازمان‌هایی هم وجود دارند که اساس کارشان به شیوه سنتی است؛ آن‌ها از سیستم و شبکه فقط برای کارهایی مثل برقراری ارتباط بین کارکنان یا ذخیره اطلاعات مختلف استفاده می‌کنند. بسیاری از این سازمان‌ها، امور مربوط به شبکه‌شان را برون‌سپاری می‌کنند یا یک مدیر ای تی پروژه‌ای استخدام می‌کنند. در این صورت، شرح وظایف مدیر آی تی مختصر خواهد بود و این فرد، فقط به هنگام نیاز در سازمان حضور پیدا می‌کند. اینکه سازمان شما به یک مدیر آی تی تمام وقت نیاز دارد یا پروژه‌ای، به تشخیص مدیر بستگی دارد.

 

ویژگی های مدیر فناوری اطلاعات موفق چیست؟

سوال مهمی که بسیاری از مدیران هنگام استخدام مدیر IT از خود می‌پرسند این است که برای استخدام چنین فردی چه ویژگی‌هایی بیشتر اهمیت دارد؟ توانمندی‌های فنی مهم‌تر است یا مهارت‌های بین فردی؟ تجربه نشان می‌دهد ویژگی‌هایی که در ادامه نام می‌بریم، از نظر کارفرماها مهم‌ترین ویژگی‌های مورد نیاز برای مدیر فناوری اطلاعات هستند.

• مدیران IT موفق نیازی ندارند که همه چیز را بدانند؛ ممکن است آن‌ها هم تکنولوژی خاصی را نشناسند و نیاز به تحقیق و بررسی داشته باشند. پس مهم است که درباره دانسته‌ها و نادانسته‌هایشان شفاف باشند.
• مدیران فناوری اطلاعات باید مطابق با قوانین و اصول امنیتی سازمان رفتار کنند.
• این افراد باید نسبت به وظایفشان احساس تعهد داشته باشند و آن‌ها را به بهترین شیوه انجام بدهند.
• مدیران آی تی باید بتوانند خود را با موقعیت‌های غیرقابل پیشبینی وفق بدهند. مثلا ممکن است زمانی که سخت مشغول انجام یک پروژه هستند تا آن را در مهلت تعیین شده تحویل بدهند، ناگهان سرورهای سازمان با مشکل مواجه می‌شود و نیاز به تعمیر فوری دارد. در این مواقع آن‌ها باید کارهایشان را به سرعت اولویت‌بندی کنند و با مدیریت صحیح، هم پروژه را در موعد مقرر تحویل بدهند و هم مشکل سرور را حل کنند.
• مدیران فناوری اطلاعات باید به چشم‌انداز بلند مدت سازمان هم توجه داشته باشند و تیمشان را برای حرکت به سمت هدف نهایی رهبری کنند.

 

مهارت‌های مورد نیاز برای مدیر آی تی چیست؟

بسیاری از مهارت‌های مورد نیاز برای مدیر آی تی، مهارت‌های تخصصی کامپیوتر هستند و تنها با تحصیل در رشته‌های مرتبط یا شرکت در دوره‌های تخصصی به دست می‌آیند. مهارت‌هایی که در این بخش نام می‌بریم، مهارت‌های ادراکی و مدیریتی هستند که یک مدیر آی تی برای انجام وظایفش به آن‌ها نیاز دارد.

• توانایی پیدا کردن مشکلات سیستم‌ها و حل آن‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن
• مدیریت بحران 
• مدیریت زمان 
• مهارت حل مسئله 
• مهارت تصمیم‌گیری
• مهارت تفکر استراتژیک
• توانایی تقسیم بودجه
• مهارت‌های ارتباط‌سازی
• توانایی رهبری
• توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات
• توانایی کشف نقاط ضعف و قوت دیگران و استخدام نیروهای خبره در حوزه ای تی
• مهارت آنالیز داده‌های موجود در دیتابیس
• توانایی سازگاری با تغییرات
• هوش هیجانی بالا
• توانایی انگیزه دادن به کارکنان و ایجاد احساس امنیت در آن‌ها
• مهارت تقسیم کار و تفویض اختیار
• مهارت در مدیریت پایگاه و حاکمیت داده

 

 

 

چطور به مدیر ای تی تبدیل شویم؟

هنگامی که به مسیر تبدیل شدن به مدیر ای تی فکر می‌کنید، اولین نکته‌ای که به ذهنتان می‌رسد، تحصیلات مورد نیاز برای این شغل است. همانطور که گفتیم فردی که در این پوزیشن کار می‌کند، باید ی هم در حوزه کامپیوتر و هم در حوزه مدیریت، متخصص باشد. بنابراین اگر شخصی مقطع کارشناسی را در یکی از گرایش‌های کامپیوتر یا آی تی تحصیل کرده باشد و مدرک کارشناسی ارشد را در رشته‌های مدیریتی گرفته باشد، بهترین گزینه برای فعالیت به عنوان مدیر ای تی محسوب می‌شود. البته با شرکت در دوره‌های معتبر مدیریت کاربردی هم می‌توان دانش مدیریتی مورد نیاز برای این شغل را به دست آورد.

پوزیشن‌های شغلی مدیریتی معمولا به تجربه بالایی نیاز دارند. سازمان‌های معتبر هیچوقت مدیران فناوری اطلاعاتشان را از میان تازه فارغ‌التحصیلانی که سابقه کاری ندارند، انتخاب نمی‌کنند. پس برای رسیدن به این موقعیت شغلی، بهتر است بعد از پایان تحصیلات، کار خود را به عنوان کارمند آی تی یا کارآموز مدیریت فناوری اطلاعات شروع کنید. بعد از کسب تجربه و به دست آوردن مهارت‌های مورد نیاز برای این شغل، شانستان برای استخدام به عنوان مدیر ای تی بیشتر می‌شود. در این پوزیشن شغلی داشتن مهارت های نرم مدیریتی از اهمیت بالایی برخوردا می باشد.

مهم‌ترین ابزارهای مدیر IT

مدیر IT می‌تواند از ابزارهای مختلفی برای انجام کارهایش استفاده کند. بسیاری از این ابزارها سخت‌افزاری و تخصصی هستند. ابزارها به مدیر IT کمک می‌کنند وظایفش را به بهترین شیوه ممکن انجام بدهد. در ادامه به چند مورد از کاربردی‌ترین ابزارهایی که مدیران فناوری اطلاعات در سراسر جهان از آن‌ها استفاده می‌کنند، اشاره می‌کنیم.

1) Spiceworks.com

این ابزار یک آچار فرانسه برای مدیریت فناوری اطلاعات است. با استفاده از این ابزار می‌توان روی دسترسی‌ها و اطلاعات ذخیره شده در سیستم‌ها نظارت کرد و تمام فعالیت‌هایی که در شبکه انجام می‌شود را مورد بررسی قرار داد. این پلتفرم همچنین امکان ساخت یک میز کار مجازی برای مدیریت فناوری اطلاعات را فراهم می‌کند. مدیران با استفاده از این ابزار به اطلاعات دستگاه‌های مختلف متصل به شبکه دسترسی خواهند داشت و به راحتی می‌توانند گزارش‌های مورد نیاز را تهیه کنند.

2) ManageEngine

با استفاده از این سیستم می‌توانید بخشی از فعالیت‌های مدیریت اطلاعات را به صورت خودکار انجام بدهید و بخش اکتیو دایرکتوری را فعال کنید. این ابزار امکانات مختلفی مثل پینگ سرور‌ها و وب سایت‌ها، سیستم مانیتورینگ و تنظیم خط مشی برای دستگاه‌های دسکتاپ و تلفن‌های همراه را ارائه می‌دهد.

3) IT Manager

این برنامه امکان نظارت بر VMWare، Windows، Active Directory و SSH با استفاده از دسکتاپ یا تلفن همراه را فراهم می‌کند. IT Manager برای مدیرانی فناوری اطلاعاتی که به صورت دورکار و پروژه‌ای فعالیت می‌کنند، راه‌اندازی شده است.

 

مزایا و معایب شغل مدیریت فناوری اطلاعات

مدیریت IT هم مانند تمام موقعیت‌های شغلی مدیریتی و غیر مدیریتی مزایا و معایب منحصر به فردی دارد. احتمالا اگر از افرادی که اکنون مدیر فناوری اطلاعات هستند، درباره مزایا و معایب شغلشان سوال بپرسید، پاسخ‌های متفاوتی خواهید شنید. در این بخش به بعضی از نقاط ضعف و نقاط قوت این شغل اشاره می‌کنیم.

مزایای مدیریت فناوری اطلاعات

• دستمزد خوب
• بازار کار رو به رشد در داخل و خارج از کشور
• بالاترین موقعیت شغلی که در حوزه ITی می‌توان به آن دست پیدا کرد
• غنی کردن رزومه برای فرصت‌های شغلی بهتر
• عنوان شغلی ارزشمند
• جایگاه اجتماعی مناسب

 

 

 

معایب (چالش‌های) مدیریت فناوری اطلاعات

• مدیران فناوری اطلاعات معمولا ساعات کاری طولانی دارند. آن‌ها گاهی مجبور می‌شوند خارج از ساعات کاری هم در سازمان بمانند تا مشکلات موجود را حل کنند.
• آن‌ها فشار کاری بالایی را تحمل می‌کنند.
• زمانی که مشکلی در زیرساخت‌های شبکه یا سیستم‌های سازمان ایجاد می‌شود، باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن آن را حل کنند و تمام مسئولیت حل مشکل برعهده آن‌هاست.
• ممکن است مشکلات بخاطر عوامل خارج از سازمان ایجاد شده باشد، اما کارکنان و حتی سایر مدیران که تخصصی در حوزه آی تی ندارند، تقصیر تمام مشکلات را به گردن مدیر فناوری اطلاعات می‌اندازند و حتی ممکن است با انتقادهای تند، آزارش دهند.
• مدیران آی تی باید همیشه دانش خود را به‌روز نگه دارند و همگام با تغییرات و پیشرفت‌های تکنولوژی پیش بروند. حتی ممکن است لازم داشته باشند یک دانش کاملا تازه را از ابتدا یاد بگیرند. (البته این موضوع برای افرادی که به یادگیری علاقه دارند، یک مزیت محسوب می‌شود)
• این افراد مدام با شغلشان درگیر هستند و ممکن است زندگی شخصیشان تحت تأثیر کار قرار بگیرد.

 

حقوق مدیر آی تی در ایران و خارج از ایران چقدر است؟

مدیریت فناوری اطلاعات می‌تواند شاخه‌های مختلفی داشته باشد . مثلا در سازمان‌های خیلی بزرگ مسئولیت مدیریت بزرگ داده‌ها (Big Data) به یک متخصص و مسئولیت تأمین امنیت شبکه به متخصص دیگری در حوزه IT سپرده می‌شود، اما در سازمان‌های کوچک و متوسط مدیریت داده‌ها و تأمین امنیت، جزو وظایف یک نفر است. در هرکدام از این سازمان‌ها، میزان دستمزدی که هرکدام از این افراد دریافت می‌کنند، متفاوت است.

حقوق مدیر آی تی با توجه به حوزه کاری سازمان، میزان مسئولیت‌های او و میزان تخصصش تعیین می‌شود. بدیهی است که مدیران حرفه‌ای، حقوق بیشتری نسبت به افراد مبتدی دریافت می‌کنند. آمار نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۲ میانگین حقوق این موقعیت شغلی در کشورهای مختلف جهان بین ۹۷ تا ۱۲۰ هزار دلار در طول یک سال بوده است.

 

بازار کار مدیر آی تی چگونه است؟

این پوزیشن شغلی یکی از به‌روزترین موقعیت‌هایی است که در سازمان‌های مختلف به وجود آمده. کسب و کارها برای اینکه بتوانند در بازار باقی بمانند، باید از تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده کنند و برای این کار به مدیری متخصص در این حوزه نیاز دارند. تکنولوژی در تمام فرایندهای سازمانی کاربرد دارد؛ از برقراری ارتباط با مشتریان گرفته تا زنجیره تأمین و انبارداری.

نتیجه افزایش کاربرد فناوری، رشد بازار کار مدیریت فناوری اطلاعات یا IT و نیاز سازمان‌های مختلف به این موقعیت شغلی است. در سال‌‌های اخیر بازار کار کارشناسان و مدیران IT در ایران و نقاط مختلف جهان،‌ رشد خوبی داشته است؛ بنابراین با تخصص در این رشته هم می‌توانید در ایران موقعیت شغلی مطلوبی پیدا کنید و هم فرصت مهاجرت به کشورهای پیشرفته را خواهید داشت.

 

کلام آخر؛ مدیر فناوری اطلاعات حرفه‌ای سازمان را متمرکز نگه می‌دارد

اگر در سازمان شما، مدتی است که سرور بخاطر اختلالات داخلی قطع نشده یا سرعت اینترنتتان بخاطر عوامل داخل سازمان مشکل پیدا نکرده، باید از مدیر فناوری اطلاعات مجموعه خود تشکر کنید که وظایفش را به بهترین شکل انجام می‌دهد و به صورت دقیق روی همه چیز نظارت دارد. استخدام فرد غیرحرفه‌ای برای این موقعیت شغلی باعث بروز مشکلات اتصال به شبکه یا سرور می‌شود.

این درگیری‌های ساده، تمرکز تمام کارکنان سازمان را از بین می‌برد؛ در نتیجه آن‌ها نمی‌توانند به اهدافی که برایشان تعیین شده برسند. به یاد داشته باشید شما تنها زمانی می‌توانید انتظار بهترین عملکرد را از کارکنان سازمانتان داشته باشید که منابع لازم را در اختیارشان قرار دهید و فرصت متمرکز بودن روی کار را برایشان فراهم کنید.

در این مقاله از آکادمی دکامی توضیحاتی درباره مدیریت فناوری اطلاعات ارائه دادیم و شرح وظایف مدیر فناوری اطلاعات را هم بررسی کردیم. با توجه به اطلاعات ارائه شده در این زمینه، می‌توانید شرح شغل مناسبی برای این موقعیت بنویسید و فردی را استخدام کنید که می‌تواند انتظاراتتان را برآورده کند.